CHP’li Pala’dan UEDAŞ özelleştirmesi için sert çıkış: Gerçek bedelini kim ödüyor?

CHP Bursa Milletvekili ve TBMM Sıhhat, Aile, Çalışma ve Toplumsal İşler Komitesi üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, Bursa‑Balıkesir‑Çanakkale‑Yalova çizgisinde elektrik dağıtımı yapan Uludağ Elektrik Dağıtım AŞ (UEDAŞ) hakkında Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın yanıtlaması istemiyle on üç soruluk yazılı bir soru önergesi verdi.

Pala, özelleştirme sonrası artan fatura yükü, şeffaflık eksikliği, emekçi hakları ihlalleri, sıklaşan iş kazaları ve ulusal güç güvenliği açısından doğan riskleri gündeme taşıdı. Mart ayından bu yana önergesine Bakanlık tarafından rastgele bir karşılık verilmediğini belirtti.

“Fatura kalemleri karartıldı, şeffaflık yok”

Pala, açıklamasında bilhassa tüketici mağduriyetine dikkat çekerek şunları söyledi:

“UEDAŞ bölgesinde vatandaşın eline geçen faturada dağıtım, kayıp‑kaçak, TRT hissesi üzere kalemler tek başlık altında toplanıyor; şeffaflıktan eser yok. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası’nın yükselen ihtarlarına rağmen EPDK ve Bakanlığın bu karartmaya göz yumması, tüketici hakkı kavramının ortadan kaldırılması manasına geliyor.”

Pala ayrıyeten, güç ünite bedelleri düşerken dağıtım bedelinin neden artmaya devam ettiğinin açıklanması gerektiğini belirtti ve “UEDAŞ’ın son beş yılda ne kadar kâr ettiği, devletin indirimlerini niye vatandaşa yansıtmadığı açıklığa kavuşturulmalı” dedi.

“Veri güvenliği ve ulusal güç bağımsızlığı tehlikede”

UEDAŞ paylarının 2022’de İngiliz ACTIS firmasına geçmesini de eleştiren Pala, “Şirket, Türkiye’nin en kritik sanayi koridoruna güç sağlıyor; şebeke bilgileri, arıza‑bakım protokolleri, tüketim profilleri artık Londra merkezli özel bir fonun elinde” dedi.

“Bu evre sürecinde devletin hangi güvenlik kriterlerini, hangi kontrol raporlarını baz aldığını bilmeden ‘enerji bağımsızlığından’ kelam edemeyiz.”

“Gerçek patron UEDAŞ lakin mahkeme kararları uygulanmıyor”

Taşeron emekçilerle ilgili mahkeme kararlarının uygulanmadığını hatırlatan Pala, Bursa 12. İş Mahkemesi’nin “gerçek patron UEDAŞ’tır” kararına karşın emekçilerin işe iade edilmediğini söyledi:

“Ücret farklarını ve tazminatlarını talep eden işçiye kapı gösteren, NACE kodunu değiştirip personellerin toplumsal güvenlik primini düşüren, 36 saatlik vardiyayla vefata sürükleyen bir tertip varsa, bunun ismi köleleştirmedir.”

“İş kazaları değil iş cinayetleri”

Bursa Muhalif’in aktardığına nazaran, UEDAŞ bünyesinde 2024 Kasım’ında hayatını kaybeden İhsan Ulu ile 2025 Şubat’ında yüksek voltaja maruz kalıp ölen Oktay Solar’ı anımsatan Pala, bu ölümlerin iş kazası değil, iş cinayeti olarak kıymetlendirilmesi gerektiğini belirtti:

“Bu trajedileri ‘talihsizlik’ diye tanımlamak mümkün değil; uzun mesailer, bakımsız araçlar, donanım eksikliği üzere ihlaller UEDAŞ’ta kronik hale gelmiş durumdadır.”

Pala, Bakanlık tarafından UEDAŞ’ta son beş yılda kaç ölümlü iş kazası yaşandığını ve hangi yaptırımların uygulandığını da sordu.

“Kesintiler arttı, yatırım nerede?”

Özelleştirme sonrası altyapı yatırımları ve hizmet kalitesinin artacağına dair verilen kelamların tutulmadığını tabir eden Pala, “Beş yılda UEDAŞ’ın yaptığı yatırımın fiyatını, kesinti müddetleriyle karşılaştıran bir kamu raporu sunulmalıdır,” dedi. Fatura ödeyemediği için elektriği kesilen abone sayısının ve kamu teşviklerinden elde edilen avantajların da açıklığa kavuşturulması gerektiğini belirtti.

“Özelleştirme siyasi sorumluluktur”

Basın açıklamasının sonunda Kayıhan Pala şu tabirleri kullandı:

“Özelleştirme, kamunun kontrol imkânını, tüketicinin şeffaf fatura talebini ve emekçinin can güvenliğini ortadan kaldırıyor. Bakanlık bu sorulara detaylı olarak karşılık vermek zorundadır. Yüksek faturaların, yetersiz hizmetin, stratejik altyapı evresi sonucu oluşan ulusal risklerin, emekçi hakkı gaspının ve iş cinayetlerinin siyasi sorumluluğu Güç Bakanlığı’nın omuzlarındadır. UEDAŞ özelleştirmesi sonrası yaşanan problemler ve karşılaşılan riskler, örtbas edilemeyecek kadar yaşamsal ehemmiyettedir.”