Uzmanı uyardı: Artan aşı reddi halk sıhhati açısından önemli riskler oluşturuyor

Son yıllarda global çapta azalan aşı inancı ve artan aşı reddinin halk sıhhati açısından önemli riskler oluşturduğunu belirten Halk Sıhhati Uzmanı Prof. Dr. Nur Baran Aksakal, aşılama programlarının her yıl milyonlarca hayat kurtardığının altını çiziyor.

Prof. Dr. Nur Baran Aksakal yaptığı açıklamada, son yıllarda global çapta azalan aşı inancı ve artan aşı reddinin halk sıhhati açısından önemli riskler oluşturduğunu ve bu durumun bilimsel ispatlar yerine kulaktan dolma bilgilere dayanan ve toplumsal medyada süratle yayılan temelsiz savların tesiriyle daha da karmaşık hale gelmekte olduğunu vurguladı.

Prof. Dr. Aksakal, “Bağışıklama, bireyleri hastalıklara karşı korumak için bağışıklık sisteminin güçlendirilmesini sağlayan bir sistem. Bağışıklama doğal ve kazanılmış olmak üzere ikiye ayrılıyor: Doğal bağışıklık, hastalık geçirildikten sonra gelişirken, kazanılmış bağışıklık aşılarla kazanılıyor. Aşılar, en yaygın kazanılmış bağışıklama tekniğidir ve bulaşıcı hastalıkların önlenmesinde hayati bir rol oynuyor” diye konuştu.

Özellikle çocukluk çağı aşılamalarında aşı tereddüdünün ve reddinin artması, toplum sıhhati üzerinde büyük tehdit oluşturduğunu belirten Prof. Dr. Aksakal, “Aşı reddinin artışı, yalnızca ferdî bir tercih olarak değerlendirilmemelidir. Bu durum toplum bağışıklığını zayıflatarak kızamık, boğmaca, üzere önlenebilir hastalıkların tekrar yayılmasına ve salgın riskinin artmasına neden olabiliyor. Geçmişte bu hastalıklar nedeniyle büyük kayıplar yaşanırken, aşılar sayesinde bu hastalıklar büyük ölçüde denetim altına alındı. Lakin, bilgi eksikliği, yanlış yönlendirmeler ve bilimsel olmayan kaynaklara duyulan itimadın artışı, aşılara olan inancı sarsmaktadır” dedi.

“Doğru bağışıklama programları her yıl milyonlarca hayat kurtarıyor”

Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, aşılama programlarının her yıl milyonlarca hayat kurtardığını belirten Prof. Dr. Aksakal, şöyle konuştu:

“Çocukluk çağı aşılamaları, kızamık, çocuk felci ve difteri üzere ölümcül hastalıkları büyük ölçüde ortadan kaldırdı. Gebelik devrinde uygulanan aşılar ise hem anne hem de bebeğin sıhhatini koruyarak, yeni doğan vefatlarını azaltmada kıymetli bir rol oynar. Gerçek bağışıklama programları sırf bireyleri değil, toplumun tamamını koruyarak salgın hastalıkların önüne geçiyor. Halk sıhhatinin korunması ve mümkün salgınların önlenmesi için toplumun tüm kısımlarını kapsayan sıhhat okuryazarlığının artırılması, bilimsel gerçekler ışığında gerçek bilgilendirmenin sağlanması büyük değer taşıyor. Bu doğrultuda, ülkemize özel bir yol haritası belirlenerek geniş kapsamlı bir kamuoyu bilinçlendirme kampanyası yürütülmelidir. Aşı konusunda bilgi eksikliğini gidermek ve artan aşı reddi hadiselerini denetim altına almak için bilim insanları, sıhhat otoriteleri, eğitim kurumları ve medya iş birliği içinde hareket etmeli; toplumda inanç ortamı oluşturacak şeffaf ve bilimsel irtibat stratejileri uygulanmalıdır.”

“Aşılar toplum bağışıklığını desteklemede hayati ehemmiyet taşıyor”

Prof. Dr. Aksakal aşıların, bireyin enfeksiyonlara karşı korunmasını sağlamanın yanı sıra toplum bağışıklığını da desteklediğini, bilhassa bağışıklık sistemi zayıf olan bebekler, yaşlılar ve kronik hastalığı olan bireyler için aşıların hayati değer taşıdığını söyledi.

Prof. Dr. Aksakal, şunları söyledi:

“Pandemiler ve salgın hastalıklarla gayrette en güçlü silahımız, toplumun aşılanmasını sağlayarak bulaşıcı hastalıkların yayılmasını durdurmaktır. Türkiye’de çocukluk çağı aşı takvimi, dünya standartlarında gelişmiş ve kapsamlı bir program. Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz olarak sunulan bu program, bebeklik ve çocukluk periyodunda bireyleri zatürreden hepatite, difteriden boğmaca aşılarına kadar birçok hastalığa karşı koruyarak toplum sıhhatini teminat altına alıyor. Fakat, bu muvaffakiyetin sürdürülebilmesi için aşı reddinin kritik düzeylere ulaşmasını engelleyecek bilinçlendirme çalışmalarının güçlendirilmesi gerekmekte. Bilimsel gerçeklere dayalı gerçek bilgiye ulaşmak, sağlıklı bir toplumun temelidir. Aşılar hayat kurtarır, aşı reddi ise salgınlara kapı ortalar. Aşıların ferdî ve toplumsal sıhhat için vazgeçilmez olduğunu bir sefer daha hatırlatıyor, toplumun her kısmını aşı konusunda şuurlu olmaya davet ediyorum.”

“Aşılar hakkında çokça yanlış algı ile karşılaşıyoruz”

Prof. Dr. Aksakal, “Toplumda en sık karşılaşılan yanlış algılardan biri, aşıların hastalıklara neden olduğu istikametindeki inanıştır,” diyerek şöyle konuştu:

“Oysa aşılar hastalık yapmaz; bilakis bağışıklık sistemini eğiterek bedeni hastalıklara karşı hazır hale getirir. Kimi aşılar büsbütün hastalığı engelleyemese de hastalığın seyrinin yükünü ve müddetinin azaltabilir ve ölümlerin önüne geçer. Bir öbür yaygın yanılgı, aşıların uzun vadeli yan tesirlerinin bilinmediği istikametinde. Fakat aşılar, yıllar süren klinik araştırmalardan sonra onaylanır ve kullanıma sunulur. Tıpkı vakitte aşılar, dünya genelinde en sıkı kontrollerden geçen tıbbi eserler ortasındadır. Üretimden uygulamaya kadar birçok evrede güvenlik testlerinden geçirilir. Bugüne kadar yapılan araştırmalar, aşıların hastalıkları önlemede son derece tesirli ve inançlı olduğunu gösteriyor. Çocuk felci üzere hastalıkların neredeyse büsbütün ortadan kalkması, aşıların muvaffakiyetini deliller niteliktedir” sözlerin kullandı.

“Bağışıklamanın geleceği: mrna teknolojisi ve yeni jenerasyon aşılar”

Prof. Dr. Aksakal, “En son aşı teknolojileri ortasında, mRNA aşılarının yanında hastalık yapan mikropların zararsız modüllerini kullanarak bağışıklık oluşturan protein aşıları, laboratuvarda özel hücrelerde üretilen aşılar, mikropların dış yüzündeki modüllerden bağışıklık sistemine daha düzgün tanıtmak için tasarlanan gelişmiş aşılar, monoklonal antikorlar üzere hastalıklara karşı direkt hami antikorlar sağlayan tedaviler ve birden fazla hastalık yapan hususa karşı tıpkı anda müdafaa sağlayan çok taraflı aşılar bulunuyor. Bu yeni teknolojiler, çeşitli bulaşıcı hastalıklara karşı daha güçlü ve inançlı müdafaa sağlamayı hedefliyor” diye konuştu. (DHA)