Elektronik sigara çocukları haritadan avlıyor; influencer’lar satış tuzağına ortak

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (WHO) hazırladığı rapora nazaran; elektronik sigaraları hür hâle getiren ülkelerde çocuk ve gençlerde elektronik sigara kullanımında artış görülmeye başladı. Türkiye’de yapılan bir çalışma ise “haritalar” uygulamasından çocuklara satış yapıldığını ortaya koydu. Uzmanlar, bilhassa influencer’ların çocukları etkileyerek elektronik sigaraya başlamaya teşvik ettiklerini söylüyor. 

Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ) yayınladığı bir rapor, gençlerde ve çocuklarda elektronik sigara kullanımındaki artışı gözler önüne seriyor. Rapora nazaran; DSÖ’nün faaliyet gösterdiği tüm bölgelerde 13-15 yaşlarındaki çocuklar, yetişkinlere oranla daha fazla oranda elektronik sigara kullanıyor.

Türkiye gazetesinde yer alan habere

“DNA’ya hasar veriyor”

Prof. Dr. Dağlı, “Türkiye’de yasal olarak satılamayan elektronik sigaralar, akla hayale gelmeyen yollarla pazarlanıyor. Çok ziyanlı bir hava karışımını akciğerlerin hava keseciklerine gönderen, bilhassa çocuklarda ve gençlerde, kısa müddette dahi zatürreye yol açabildiği bilinen, buharındaki unsurların hücre DNA’sına ziyan verdiğini, kanser yapan ve iltihap oluşturucu olduğunu bildiğimiz bu eserlerin müşterileri ise büyük oranda çocuklar” dedi.

“Raf düzenlemesiyle cürüm işleniyor”

Satış noktalarının her sene daha makûs hâle geldiğini tabir eden Prof. Dr. Dağlı, “Ne kadar kanunsuz husus varsa satışa sunuluyor ve çocukların göreceği arada oluyor. Yasal olarak çocukların göz hizası altında bu türlü eser satılması yasak. Lakin bunlar çoktan geçildi. Artık birçok satış noktaları, eserlerini çocukların göz hizasına aldı. Bu reyonlarda satışı yasak olan ve hatta içinde esrar bulunma ihtimali olan eserler de birlikte satılıyor” tabirlerini kullandı.

“En tehlikelisi puff barlar”

Çocukların ve gençlerin elektronik sigaraya erişim noktalarının belirlenmesi ile ilgili bir çalışma yapıldığını da aktaran Prof. Dr. Dağlı, şunları söyledi:

“Hangi noktalarda satış olabilir diye baktığımızda internet siteleri karşımıza çıktı. 2017’de 76 internet sitesi elektronik sigara pazarlıyordu. Bu sayı bugün 2,85 kat artarak 217’ye çıktı. Bu noktaların içerisinde likitler, ısıtılmış tütün eserleri ve elektronik sigaraların likit eserleri, en fazla da puff barlar satılıyor. Puff barlar en fazla niktoin eserleri içerenler. Bunların satıldığı 21 bin satış noktası bulduk. Onun dışında, dikkatimizi çeken çok değerli bir şey oldu. Haritalar programı içinden elektronik sigara satıldığını gördük. 121 işletmenin haritalar üzerinde müşteri yakaladığını bulduk. Bunların 55’i, 24 saat satış yapıyor ve eseri  istediğiniz noktaya götürüyor. 36 site otomobile teslimat yapıyor. 39’unda da toplumsal medya hesapları olduğunu tespit ettik.”

“Influencer’lar çocukları yanıltıyor”

Çocuklar ve gençler ortasındaki çok toplumsal medya kullanımının elektronik sigaraya başlama yaşını da aşağı çektiğini söyleyen Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Kümesi Üyesi Prof. Dr. Saniye Girit, bilhassa influencer’ların çocukları etkileyerek elektronik sigaraya başlamalarında tesirli olduğunu bildirdi. Sigara kullanan 500 çocukla, onları bu davranışa iten sebepler üzerinde bir araştırma yapıldığını belirten Prof. Dr. Girit, şunları kaydetti:

“500 çocuğun meskenlerinin yüzde 67’sinde en az 1 aile bireyinin paket sigara kullandığını öğrendik. Bu çocukların da yüzde 20’si paket sigara kullanıyordu yahut bir periyot kullanmıştı. Bunun sebeplerini sorduğumuzda büyük bir kısmı elektronik sigaradaki aromaların çok cazip olduğunu ve bu yüzden heves ettiklerini söylüyordu. Etkilendikleri iki faktör vardı: Arkadaş ortamı ve toplumsal medya. Bilhassa de toplumsal medyadaki influencer’lar. Üstelik bu çocukların yüzde 80’e yakını e-Sigara’nın ziyanları hakkında bilgi sahibi değildi ve tütün ile ilgili yanlış bilgilere sahiplerdi. Mesela; çok daha az ziyanlı olduğunu ve sigara bırakmak için bir prosedür olabileceğini söylüyorlardı. Toplumsal medyada, Türkiye’de yasal olmayan e-Sigara’nın reklamları var.”